بودجه فرهنگ و انواع آن

بودجه برنامه مالی سازمان های مختلف است که برای یک سال مالی تهیه می شود و حاوی پیش بینی درآمدها و سایر منابع تأمین اعتبار و برآورد هزینه‌ها برای انجام عملیاتی که منجر به نیل سیاست‌ها و هدف‌های قانونی می‌شود، و طبیعتا بودجه فرهنگ یعنی برنامه مالی فرهنگ که برای انجام فعالیت های فرهنگی و دستیابی به اهداف تعریف شده و ارتقای کمی و کیفی فرهنگ تصویب و به مصرف فرهنگ می رسد.

 

این بودجه فرهنگ در کشور مشتمل بر سه دسته کلی و ده دسته فرعی به شرح ادامه است.

 

• 1- بودجه فرهنگی مصوب مجلس شورای اسلامی

این بودجه ها در قوانین بودجه و نیز سایر قوانین توسط مجلس به تصویب می رسند و مشتمل بر سه دسته فرعی است.

 

• 1-1- بودجه دستگاه های فرهنگی

بودجه هایی است که در قانون بودجه سنواتی برای دستگاه های با ماموریت فرهنگ مصوب می شود؛ مانند وزارت ارشاد، صدا و سیما، سازمان تبلیغات، حوزه علمیه، ورزش و …

 

• 2-1- بودجه فرهنگی سایر دستگاه ها

بودجه هایی است که در قانون بودجه برای دستگاه های مختلف کشور (غیر از موارد فوق) و با کارکرد فرهنگی مصوب می شود؛ مانند بودجه های فرهنگی همه وزراتخانه های دولت، قوه قضاییه و شرکت های تابعه دولتی و خصولتی[1]، شهرداری ها و … .

 

• 3-1- بودجه های پنهان فرهنگ

بودجه هایی است که در قوانین مختلف کشور در قالب تخفیفات و یا استانداردهای اجباری به فرهنگ اختصاص یافته و مصوب شده اند؛ مانند تخفیفات مصوب در تعرفه های آب و برق و گاز دستگاه ها و کانون های فرهنگی و یا معافیت های مالیاتی کانون های فرهنگی و یا معافیت مساجد از پرداخت قبوض آب و برق ویا الزام نمودن همه مراکز گردشگری حتی در بخش خصوصی به اختصاص نمازخانه، مسجد و … .

 

• 2- بودجه های فرهنگی مصوب شوراهای شهر و روستا

این بودجه ها در شوراهای شهر و روستا به تصویب می رسند.

 

• 1-2- بودجه نهادهای فرهنگی

بودجه هایی است که در بودجه سنواتی برای نهادهای با ماموریت فرهنگ در شهرداری ها مصوب می شود؛ مانند معاونت فرهنگی شهرداری، سازمان فرهنگی هنری شهرداری و …

نکته: معمولا این اعتبارات در مقایسه با اعتبارات فرهنگی دستگاه های فرهنگی بخش دولتی بسیار بیشتر هستند.

 

• 2-2- بودجه فرهنگی سایر نهادها

بودجه هایی است که در بودجه سنواتی برای نهادهای مختلف شهرداری (غیر از موارد فوق) و با کارکرد فرهنگی مصوب می شود؛ مانند بودجه های فرهنگی معاونت شهرسازی و … .

 

• 3- بودجه های مردمی

این بودجه ها به صورت داوطلبانه و خودآگاهانه توسط مردم به فرهنگ اختصاص می یابد.

 

• 1-3- وجوهات شرعی مانند خمس و زکات و …

که توسط مردم به مراجع تقلید تقدیم می شود.

 

• 2-3- صدقات و امور خیر

که توسط مردم به سازمان های متولی دریافت صدقات، خیریه های مصوب و غیر مصوب و یا به طور مستقیم به نیازمندان برای کارکردهای فرهنگی تقدیم می شود.

 

• 3-3- سرانه فرهنگی خانواده ها

مه توسط هر خانواده در عرصه فرهنگ هزینه می شود؛ مانند هزینههای تحصیلی، تعلیم و تربیت، گردشگری، ورزش و … .

 

• 4-3- کمک به مراسم فرهنگی مذهبی

که توسط مردم صرف برگزاری مراسم فرهنگی مذهبی در ایان سوگواری و جشن آل الله می گردد، مانند روضه های حضرت اباعبدالله الحسین، مراسم محرم و صفر، اعیاد، ماه مبارک رمضان و … .

 

• 5-3- کمک به سازمان های مردم نهاد[2] در حوزه های فرهنگی

که توسط مردم به سازمان های مردم نهاد داده می شود؛ مانند مساجد، حوزه های علمیه، سازمان های توسعه فرهنگ محیط زیست و … .

 

در انتها خلاصه وضعیت بودجه های فرهنگی را در نمودار زیر ملاحظه می نمایید.

 

 

 

—————————————

[1] منظور شرکت هایی است که بین خصوصی و دولتی هستند.

[2] N.G.O.=Non-Governmental Organization