مقدمه
مجلس شورای اسلامی در رأس امور است و بسیار مهم. (که چون از بدیهیات است از این عبور میکنیم) اما چنین مجلسی را نمایندگان آن و نظامات حاکم بر آن میسازد. پس برای داشتن مجلسی قوی و کارآمد در شأن نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، هم باید نظامات آن را تقویت کنیم و هم نمایندگانی در تراز امالقری جهان اسلام به آنجا بفرستیم. اما این نمایندگان چه ویژگیهایی باید داشته باشند؟
یک ضرورت عقلی و شرعی به نام «شاخص مداری»
خداوند میفرماید: «وَ زِنُوا بِالْقِسْطاسِ الْمُسْتَقیمِ» [1] یعنی: «و با ترازوى صحیح وزن كنید»؛ لذا باید دارای شاخص های محکم و صحیح باشیم. اما قسطاس مستقیم برای انتخاب نماینده مجلس چیست؟ برای پاسخ ابتدا باید وظایف مجلس را مشخص کنیم و سپس بر آن اساس ویژگیهای مجریان آن وظایف را تعیین نماییم.
اهم وظایف مجلس
اگر بخواهیم به طور بسیار فشرده اهم وظایف مجلس را برشماریم، باید به سه مورد زیر اشاره کنیم.
- نظام سازی
-
سیاسی
-
اقتصادی
-
فرهنگی
-
اجتماعی
-
- برنامهریزی
-
بلندمدت
-
میانمدت
-
کوتاهمدت
-
- نظارت و ارزیابی
-
بر اجرای برنامهها
-
بر نهادهای مجری
-
به عبارتی در یک نگاه استراتژیک، تعیین چشمانداز و قله مطلوب کشور در 20 سال آینده را، مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) با مشورت مجمع تشخیص مصلحت نظام انجام میدهند، که در قالب سند چشمانداز 1404 جمهوری اسلامی ایران مصوب شده است. حال برای دستیابی به این قله میبایست اهداف کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت تعریف نمود، تا در مسیری پلکانی از وضعیت موجود به آن قله مطلوب دست یابیم.
طراحی این مسیر پلکانی بر عهده مجلس شورای اسلامی است، که با همکاری دولت و در قالب برنامههای پنجساله توسعه و نیز برنامههای سالانه، اهداف و برنامههای وصول به آن اهداف را تعیین و تصویب میکند.
اما جای تأسف برای جایگاهی است که برای همه ارکان کشور «برنامه» مصوب میکند، اما خودش فاقد برنامه راهبردی، پنجساله و سالانه باشد! البته مجلس در بسیاری از امور جاری و خُرده برنامههای خود دارای نظام و انضباط قابل قبول است، اما در مباحث کلان نه!
لذا باید مجلس در نگاهی تحولزا دارای برنامههای کوتاهمدت، میانمدت، بلندمدت و راهبردی شود.
شاخصهای نمایندگی
در ابتدای انقلاب اسلامی که کشور در فضای انتقال بسر میبرد، دنبال این بودیم که،
- نماینده مجلس طاغوتی نباشد و انقلابی باشد
- نماینده مجلس ملیگرا نباشد و حزباللهی باشد
- نماینده مجلس بیتقوا نباشد و با تقوا باشد
- نماینده مجلس آمریکایی نباشد و ولایی باشد
- نماینده مجلس بیدین نباشد و متدین باشد
- نماینده مجلس جاهل نباشد و عاقل باشد
- …
اما امروز اینها کفِ انتظارات از نماینده مجلس است. مجلسِ امروز که میخواهد نظام در حال جنگ با استکبار را بهپیش برد، نظام آفتزده به فساد را اصلاح کند، نظام الگو برای بیداری اسلامی را طراحی کند، باید بسیار فراتر از این شاخصها نماینده داشته باشد.
- امروز نماینده مجلس باید نظام ساز باشد.
- امروز نماینده مجلس باید برنامهریز باشد.
- امروز نماینده مجلس باید قدرت نظارت داشته باشد.
- امروز نماینده مجلس باید توان ارزیابی سیستم داشته باشد.
- امروز نماینده مجلس باید نگاه ملی داشته باشد نه نگاه محلی.
متأسفانه باید گفت که مجلس امروز ما در شأن جمهوری اسلامی ایران و افقهای ترسیمشده توسط قانون اساسی و نیز مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) نیست. چون نهتنها حداکثرها را ندارد، بلکه در حداقلها هم دچار مشکل است.
لذا انتظاری معقول، منطقی و مشروع خواهد بود؛ از کسانی که در امر شاخصسازی و شاخصدهی برای انتخاب نمایندگان مجلس مؤثرند و نیز شورای نگهبان که مرجع تأیید صلاحیت کاندیداهای نمایندگی است؛ که به دنبال «افراد» عاقل [2] ، متدین، انقلابی و ولایی نباشند؛ بلکه به دنبال «نظامسازان» عاقل، متدین، انقلابی و ولایی باشند. به دنبال «برنامهریزان» عاقل، متدین، انقلابی و ولایی باشند؛ و … .
امید آنکه کاری کنیم که بماند، نه کاری کنیم که بمانیم! انشاءالله
——————————-
[1] قرآن کریم، سوره شعرا، 182
[2] در اینجا منظور ما از عاقل همان تعریف مصطلح عاقل در جامعه است، و نه تعریف بسیط آن که در برگیرنده همه کمالات و فضائل است.
سلام
قشنگ بود
سلام
یک پیشنهاد:
بهتر است عنوان مقاله به این مورد تغییر پیدا کند:
“مابه افراد فقط عاقل، متدین، انقلابی و ولایی نیاز نداریم”
زیرا خود شما هم گفتید که این ها شاخصه های کف است ولی باید باشد….
یک نکته دیگر: به نظر می رسد منبع شماره یک و دو شما جابه جا شده است زیرا منبع شماره دو زودتر از منبع شماره یک در مقاله آمده است.
ممنون
خدانگهدار
سلام جواد عزیز
ممنون از نظرات دقیقت
در مورد اول باید بگویم عمداً این نام را گذاشته ام که ذهن مخاطب را درگیر کند
و الا درست می گویی آنها کف شرایط است
در مورد دوم هم درستش کردم
ممنون