تخت جمشید به جای آنکه موعظه باشد، شده است میراث فرهنگی

یکی از تعاریف عدل و عدالت این است که هر چیزی را در موضع خودش قرار دهیم[1]. اگر نگاه ما نسبت به موضوعات مختلف در جایگاه عاقلانه و صحیح اش باشد، آن وقت است که عدالت پیشه بوده ایم.

لذا در موضوع گردشگری و سیر و سفر نیز همینطور است. چنانچه در مقاله «پیشنهاد ده: تدوین راهنمای گردشگری با رویکرد ارزشی»[2] بیان شد، ما باید نگاه مان را نسبت به موضوع گردشگری تغییر دهیم.

خداوند در قرآن کریم چندین بار، امر به گردشگری فرموده است، امّا با نگاهی هدفمند: «در زمین بگردید و بنگرید»

یعنی علاوه بر فواید مختلف سیر و سفر، مانند تجدید قوای روحی، لذّت جویی حلال، تغییر محیط و…، نگاهی هدف دار به سیر و سفر داشته باشیم.

 

پس اوّل گردشگری کنید (در زمین بگردید)، و در حین گردشگری «بنگرید». حال سؤال اینکه، «چه چیزی را بنگریم؟»

1- بنگرید عاقبت کار تکذیب‏ کنندگان را،[3]

2- بنگرید عاقبت مجرمان را،[4]

3- بنگرید عاقبت کسانى را که قبل از شما بودند،[5]

4- بنگرید خداوند چگونه آفرینش را آغاز کرده است،[6]

 

که سه مورد اوّل تمدّن گردی، و مورد چهارم طبیعت گردی است.

تمدّن گردی کنید و تاریخ اقوام و ملل، و علل ظهور و سقوطشان را ببینید. تاریخ جنایتکاران و مصلحین سرزمین ها را بنگرید، و … .

طبیعت گردی کنید و رازهای آفرینش را بنگردید. ایجاد، تکامل و تحوّل آفرینش را بنگرید، و … .

************

در این رابطه استاد معظّم قرآن، حضرت آیه الله جوادی آملی چنین می فرمایند:

«تخت جمشید به جای آنکه برای مردم موعظه باشد، شده است میراث فرهنگی. یعنی به جای آنکه مردم ببینند افرادی با آن قدرت، همه چیزشان را از دست دادند،  به این توجّه می‏شود که فلان سال، فلان سنگ تراش اینجا چه کرده است!

در این باره علی(ع) می‌فرماید همین خانه‌های ویران، نشان دهنده آن است که ما باید برویم و این دنیا معبر است نه مقر. حضرت علی(ع) این توصیه‌ها را زمانی می‌کند که حاکم تمام خاورمیانه بود نه زمانی که خانه‏ نشین بود.»[7]

****************

لذا وظیفه ما در گردشگری، نگاه از زاویه موعظه و پند است؛ و وظیفه مسئولان محترم گردشگری اصلاح نظامات گردشگری بر اساس این نگاه ارزشی است.