1 – الگوهای رفتاری میان خالق و مخلوق
در نظام احسن طراحی شده توسط خداوند حکیم و عادل و ارحمالراحمین، شاهد وجود روابط و الگوهای رفتارهای تنظیم شدهای بین خالق و مخلوق هستیم و این موضوع بستگی کامل به وضعیت فکری و رفتاری انسان و وضعیت تعبدی او نسبت به خداوند دارد! و الا خداوند با ویژگی ها و مشخصاتی که دارد – و در بخشهای قبلی کمی به آن پرداختیم – فیض رساننده کامل و دارای منطق و الگوی رفتاری عاقلانه و کاملا مشخصی است؛ پس تنظیم این رابطه «فقط» به فکر و نیت و عمل انسان ربط دارد!
بر این اساس روابط و رفتارهای میان خالق و مخلوق به سه نوع تقسیم می شوند؛ که یکی حالت عمومی است که فارق از نوع تعبد انسان ها و سپاسگزار و یا ناسپاس بودن آنها، خداوند همه انسان ها را مشمول آن می دارد و دو حالت دیگر مربوط به انسان های سپاسگزار و ناسپاس است ؛ چنانچه فرمود: «إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَإِمَّا كَفُورًا» (انسان: 3) ما راه را به او نشان دادیم، خواه شاکر باشد (و پذیرا گردد) یا ناسپاس! و در ادامه، مختصری دربارهاش بیان میکنیم.