پنج‌شنبه 19 مهر 1403

مجموعه مدل‌های الهی – مدل اصلاح

ابتدا مقدمه کوتاهی بیان می‌کنیم و سپس به بیان یکی از مدل‌های الهی یا همان چیزی که خدا تحت عنوان سنت‌های الهی در قرآن نام می‌برد می‌پردازیم.

 

  • * «نظام هستی نظامی حکیمانه است؛ یعنی نه تنها علم و شعور و اراده و مشیت در کار جهان دخیل است، بلکه نظام موجود نظام احسن و اصلح است و وضعی دیگر و نظامی دیگر احسن و اصلح از این نظام، ممتنع و ناممکن است؛ جهانِ موجود کامل‌ترین جهان ممکن است.»(مطهری، 1392)
  • * با پذیرش «اصل الگوپذیری»، انسان عاقل باید با یافتن الگوها و مدل‌های کامل و بلکه اکمل، به سمت زیباسازی دنیا و آخرتش به پیش رود؛ چنانچه خداوند نیز او را به الگوبرداری از نمونه‌های برتر فراخوانده است، «لَقَدْ كانَ لَكُمْ في‏ رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ»[1] و یا «قَدْ كانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ في‏ إِبْراهيمَ وَ الَّذينَ مَعَهُ»[2] و یا «لَقَدْ كانَ لَكُمْ فيهِمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ»[3].
  • * سنت‌های الهی تغییر ناپذیرند، چنانچه فرمود: فَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْديلاً وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْويلاً[4] (هرگز براى سنّت خدا تبديل نخواهى يافت، و هرگز براى سنّت الهى تغييرى نمى‏يابى‏)

 

اما

خداوند در سوره الأنعام : 34 می‌فرماید: «وَ لَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلى‏ ما كُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتَّى أَتاهُمْ نَصْرُنا وَ لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِ اللَّهِ وَ لَقَدْ جاءَكَ مِنْ نَبَإِ الْمُرْسَلينَ» یعنی: پيش از تو نيز پيامبرانى تكذيب شدند؛ و در برابر تکذیب‌ها، صبر و استقامت كردند؛ و (در اين راه،) آزار ديدند، تا هنگامی‌که يارى ما به آن‌ها رسيد. (تو نيز چنين باش! و اين، يكى از سنت‌های الهى است؛) و هیچ‌چیز نمى‏تواند سنن خدا را تغيير دهد؛ و اخبار پيامبران به تو رسيده است.

 

پس سنت الهی و مدل الهی برداشت شده از این آیه شریفه چنین است.

  • 1- در مراحل اصلاح جامعه حتماً تکذیب وجود دارد، و این فقط تکذیبِ مصلح نیست بلکه اصل آن، تکذیب آیات الهی است. فَإِنَّهُمْ لا يُكَذِّبُونَكَ وَ لكِنَّ الظَّالِمينَ بِآياتِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ[5] (آن‌ها تو را تكذيب نمى‏كنند؛ بلكه ظالمان، آيات خدا را انكار مى‏نمايند)

  • 2- این تکذیب‌ها همواره با آزار و اذیت مصلحان همراه است.

  • 3- وظیفه مصلح برای اصلاح جامعه «صبر و استقامت» است.

  • 4- و حتماً یاری خداوند خواهد رسید.

  • 5- و نهایتاً نوبت به نجات می‌رسد. ثُمَّ نُنَجِّي رُسُلَنا وَ الَّذينَ آمَنُوا كَذلِكَ حَقًّا عَلَيْنا نُنْجِ الْمُؤْمِنينَ[6] (سپس فرستادگان خود و كسانى را كه (به آنان) ايمان مى‏آورند، نجات مى‏دهيم و همين گونه، بر ما حق است كه مؤمنان (به تو) را (نيز) رهايى بخشيم!)

 

که خلاصه این مدل را در ادامه ملاحظه می‌نمایید.

دو نکته:

  • * تکذیب مصلحان – حتی اگر پیامبر با سعه‌صدر وسیع و حسن خلق محمدی (ص) باشد- باعث حزن و اندوه مصلح می‌شود؛ چنانچه فرمود: قَدْ نَعْلَمُ إِنَّهُ لَيَحْزُنُكَ الَّذي يَقُولُونَ[7] (ما مى‏دانيم كه گفتار آن‌ها، تو را غمگين مى‏كند).
  • * صبر مورد انتظار از مصلح متناسب با میزان اصلاحات مورد نظرش بسیار فراتر از صبرهای معمول است. تا جایی که در بعضی مواقع همان رسولِ مصلح می‌گوید: «مَتى‏ نَصْرُ اللَّهِ»[8] (پس يارى خدا كى خواهد آمد؟!) و یا در جای دیگر شدیدتر می‌شود و رسولِ مصلح هم مأیوس می‌شود! «حَتَّى إِذَا اسْتَيْأَسَ الرُّسُلُ وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ قَدْ كُذِبُوا جاءَهُمْ نَصْرُنا فَنُجِّيَ مَنْ نَشاءُ»[9] یعنی: تا آنگاه‌که رسولان مأيوس شدند، و (مردم) گمان كردند كه به آنان دروغ گفته شده است؛ در اين هنگام، يارى ما به سراغ آن‌ها آمد».

«پایان»

——————————————————————————————-

[1] الأحزاب : 21

[2] الممتحنة : 4

[3] الممتحنة : 6

[4] فاطر : 43

[5] الأنعام : 33

[6] يونس : 103

[7] الأنعام : 33

[8] البقرة : 214   أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَ لَمَّا يَأْتِكُمْ مَثَلُ الَّذينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ مَسَّتْهُمُ الْبَأْساءُ وَ الضَّرَّاءُ وَ زُلْزِلُوا حَتَّى يَقُولَ الرَّسُولُ وَ الَّذينَ آمَنُوا مَعَهُ مَتى‏ نَصْرُ اللَّهِ أَلا إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَريبٌ

[9] يوسف : 110

همچنین ببینید

نقد عملکرد مجلس

نقد عملکرد مجلس (کلیپ ها)

به دنبال برگزاری نشست علمی با موضوع «نقد عملکرد مجلس شورای اسلامی در چارچوب قانون …

2 نظر

  1. سلام. جالب بود ولی به همین سادگی است؟ یعنی مدلی پیچیده تر و کامل تر از این نیست؟؟
    لطفا مثال عینی هم بزنید. ممنون.

  2. سلام.
    ممنون. لطفا بازم از اینا بذارین.☺

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *